Niektóre wynalazki są niezwykle ponadczasowe. Przykładowo - koło. Wynalazek sprzed ponad 5 tysięcy lat. Choć było wielokrotnie modernizowane, to nadal dominuje w świecie transportu. Albo podstawy retoryki. Arystotelesowy podział wypowiedzi na wstęp rozwinięcie i zakończenie, choć ma ponad 3000 lat to jest jedną z najskuteczniejszych konstrukcji wypowiedzi. Ja niezwykle cenię sobie dobry wstęp i nie jednokrotnie słyszałam o tym, że napisanie wstępu sprawia najwięcej problemów. Dobry wstęp czyli jaki? Krótki niczym uliczna reklama i budujący w publiczności nastawienie, które służą naszej mowie. Jeśli mówimy mowę informacyjną chcemy by słuchacze byli zaciekawieni tematem. Jeśli chcemy słuchaczy do czegoś przekonać wzbudźmy w nich autorytet. Jeśli chcemy zainspirować wzbudźmy w nich emocje. Wybierając formę wstępu pamiętajmy, że nasza mowa musi spełniać oczekiwania publiczności, które w niej nim zbudujemy. Inaczej zostaniemy zapamiętani jako oszuści, których nie warto słuchać kolejnym razem. Jeśli chodzi o formę to jest w czym wybierać. Cytat Gdy chcemy na scenie budować autorytet i zaciekawiać dobrym pomysłem jest użycie cytatu. Cytat buduje obraz mówcy wykształconego oraz świetnie przygotowanego do swojej roli. Jednocześnie budzi ciekawość, zadajemy sobie w głowie pytania. Czemu akurat ten cytat? Jak mówca rozwinie tę myśl? Czy nie czekalibyście byście z zapartym tchem na dalsze słowa mówcy, który zaczyna od cytatu Einstain’a mówiąc „Tylko dwie rzeczy są nieskończone: wszechświat oraz ludzka głupota, choć nie jestem pewien co do tej pierwszej„. Cytaty i aforyzmy, bądź przysłowia powołujące się na mądrość ludową to cenne narzędzia w warsztacie oratora. Historyjka Gdy byłam mała miałam około 6 lat uwielbiałam słuchać historyjek, a ulubioną osobą do proszenia o historyjkę był mój dziadek. Między innymi za pomocą historyjek opowiedział mi i calutką Iliadę i Odyseję Homera. Uwielbiałam to naturalnie, bo ludzie uwielbiają słuchać historii. To rozrywka prawdopodobnie starsza niż wynalazek koła. Zaczynając od anegdoty czy króciutkiej historyjki pasującej do tematu wystąpienia łatwo wzbudzisz ciekawość. Drzemie w nas pragnienie wiedzy co będzie dalej, co się wydarzy, co z tego wyniknie, jaki będzie morał. W dodatku jeśli posłużysz się historyjką osobistą łatwo skrócisz dystans miedzy sobą a publicznością. Wartości Kolejnym dobrym sposobem na wstęp jest odniesienie się do czegoś ważnego lub bliskiego słuchaczom. Doskonale tę ideę oddaje przykład Lecha Wałęsy. Gdy 1989 przemawiał przed kongresem stanów zjednoczonych rozpoczął swoje przemówienie od słów „My naród!„ Dokładnie tymi słowami zaczyna się preambuła konstytucji Stanów Zjednoczonych. Zaledwie dwoma słowami Wałęsa odwołał się do wartości ważnych dla Amerykanów i zasygnalizował, że będzie mówił o wolności i demokracji. Nie sposób było nie słuchać go z najwyższą uwagą po takim mocnym początku. Kontrowersja Powiedz coś kontrowersyjnego lub zaskakującego, coś wzbudzi emocje. Powiedz, że palenie papierosów nie szkodzi lub że edukacja jest niepotrzebna, a wszyscy zaczną słuchać jak zamierzasz udowodnić swoje racje. Niech kontrowersja będzie mocno związana z celem Twojego wystąpienia, niech prowokuje do dyskusji w zakresie, w którym chcesz wpłynąć na swoich słuchaczy. Gry słowne, mało znane fakty, ukazywanie problemu z niecodziennej perspektywy, to znakomite narzędzia do budowy tego typu rozpoczęcia. Rekwizyt Mój ulubiony sposób na wstęp. Rekwizyt to narzędzie skupienia, oczy słuchaczy wpatrują się weń, a w ich głowach zaraz rodzi się pytanie, jaką role ów przedmiot odegra w wystąpieniu. To narzędzie potężne i dobrze użyte sprawia że nie możemy oderwać oczu od mówcy. Przez trzy lata z rzędu tytuł Mistrza Świata Toastmasters trafiał do mówców, którzy zaczynali od rekwizytu: 2014 ‘I see something’ Dananjaya Hettiarachchi 2015 ‘The Power of Words' Mohammed Qahtani 2016 "Outsmart, Outlast" Darren Tay Przereklamowane pytanie retoryczne Ta forma rozpoczęcia mowy często kusi mówców. Wydaje się, że zadanie pytania to najprostszy sposób na zbudowanie zaangażowania publiczności, a moim zdaniem często jest pułapką. Rolą pytania retorycznego jest skłonienie odbiorcy do przemyśleń na określony temat. W efekcie słuchacze, zamiast skupić się na tym co mamy do powiedzenia, zastanawiają się nad swoją opinią. Pytanie retoryczne budzi oczekiwanie polemiki, rozważań za i przeciw, podważania obiegowych opinii, i z tego powodu bardzo łatwo osiągnąć efekt braku spójności przemówienia. Natomiast pytania nie budujące takich oczekiwań (w stylu “Kto z was miewa problemy w komunikacji”) dają wstęp banalny i nie zachęcający. Jeśli zdarza mi się słyszeć słaby wstęp to zazwyczaj jest to właśnie taki zaczynający się pytaniem. Nie polecam. Rama Mam nadzieję że przybliżyłam wam dziś odrobinę jak planować wstęp swojej wypowiedzi. Jedna z trzech części podziału wypowiedzi, którego retorycy dokonali tysiące lat temu. Pozostały jeszcze dwie. Ponieważ słuchacze najlepiej zapamiętują początek i koniec to nawiązanie w zakończeniu do rozpoczęcia sprawi, że zapamiętają to podwójnie. Czasem warto dla wystąpienia stworzyć taką właśnie ramę. Bo historia kołem się toczy.
0 Komentarze
Odpowiedz |
Agnieszka "Poziomka" ZiomekProgramistka, artystka, minimalistka. Archiwum
Czerwiec 2020
Kategorie
Wszystkie
|